Dwie bitwy nad Marną

1914 - 1918

Parc du château - Dormans (51700)

Merci à Laurence, de Suisse

et à Aldona, de Varsovie, pour cette traduction

Godziny otwarcia

Od 1 kwietnia do 11  listopada codziennie od 14.30 do 18.30 

w niedziele od 10.00 do 12.00.  

W innym terminie otwarte tylko dla grup i wizyt z przewodnikiem po wcześniejszej rezerwacji w sekretariacie informacji turystycznej.

Pierwsza bitwa nad Marną (wrzesień 1914)

Począwszy od 24 sierpnia armia francuska zaczęła się wycofywać. Odwrót był utrudniony przez napływ ludności uciekającej przed postępującą armią niemiecką, której wojska dotarły 3 września nad brzegi Marny, niedaleko Dormans. Generał Pétin musiał więc zatrzymać wrogie wojska na linii Marny, aby ubezpieczyć przegrupowanie wycofujących się dywizji francuskich. Wieczorem 3 września Niemcy próbowali zdobyć most w Try (2 km od Dormans). Wywiązała się zacięta walka, w której obie strony poniosły ciężkie straty.

4 i 5 września Francuzi nadal wycofywali się w kierunku Esternay (na południe od Dormans). W tej sytuacji dowdca niemiecki był pewien szybkiego zwycięstwa. Tymczasem 6 września generał Joffre dał rozkaz przejścia do kontrofensywy. Zjednoczone armie francuska i brytyjska, dokonały błyskawicznego odwrotu i przystąpiły do „najbardziej efektownego starcia tej wojny”. Wywiązała się zacięta walka szczególnie w bagnistym rejonie Marais de Saint Gond.

W konsekwencji nastąpiła wyraźna zmiana sytuacji na froncie i 10 września sprzymierzone wojska wróciły na nowo do Dormans.

Druga bitwa nad Marną (1918)

W 1918, korzystając z przewgi liczebnej, wysoki komendant niemiecki przeprowadził serię ataków które, miały zadecydować o losach bitwy, zanim nie nadeszła interwencja sprzymieierzonych wojsk amerykańskich. Najpierw uderzył na pozycje frontu brytyjskiego w Somme, następnie w Chemin des Dames. Oddziały alianckie wycofywały się pod przewagą wroga. Korzystając z tej sytuacji Niemcy uderzyli w najsłabszy punkt obrony i 31 maja zdołali zająć północne brzegi Marny (od Verneuil do Château-Thierry). Tym samym front utworzył kieszeń w której wojska Lundendorffa nie mogły czuć się pewnie.

Żeby uwolnić się z tej sytuacji i zapewnić sobie trwałe pozycje, wysoki komendant niemiecki planował ofensywę mającą na celu zdobycie Reims. Tymczasem generałowie Pétin i Foch przygotowywali kontrofensywę zmierzającą do zlikwidowania tej niebezpiecznej obecności Niemców.

15 lipca silna kanonada artylerii niemieckiej uderzyła na linie francuskie. Komunikacja ze sztabem została całkowicie zerwana. O świcie Niemcy natarli. Zostali zablokowani przez 1 armię. Natomiast 5 i 6 armia musiały ustąpić pola i wycofały się o około 6 km.

16 i 17 lipca Niemcy próbowali z wszystkich sił zająć Dolinę Marny, żeby dotrzeć do Epernay. Jednak mimo wszelkich wysiłków nie zdołali tego osiągnąć.

18 lipca generał Foch rzucił kontrofensywę. Zdziwieni Niemcy byli zmuszeni do ucieczki. 4 sierpnia zlikwidowano kieszeń wdzierającą się niebezpiecznie we front francuski. Od tego momentu odwrót Niemców trwał nieprzerwanie, aż do 11 listopada.

W czasie tej ofensywy Dormans znajdowało się w miejscu, które wojska niemieckie wybrały do przekroczenia Marny. Miasteczko i jego okolice były bronione przez 51 dywizję. 15 lipca zaatakowały je 3 wyborowe dywizje niemieckie. Po gwałtownych walkach dywizja francuska została w części unicestwiona. Jej poświęcenie nie było próżne, gdyż Niemcy zostali zatrzymani i zmuszeni do opuszczenia stanowisk przygotowanych do przerzutu wojska przez rzekę. 20 lipca Dormans zostało odbite przez siły francuskie.

Kaplica Pomnik Bitwy nad Marną

Kaplica pomnik bitwy nad Marną góruje panad Doliną i miastem Dormans (52 metry różnicy poziomu).

Została skonstruowana w latach 1921 – 1931 na miejscu wybranym przez marszałka Focha. Według jego własnych słów miejsce to stanowi punkt odniesienia dla obu bitew nad Marną.

Kaplicę wybudowano w sercu pięknego parku rozpościerającego się na przestrzeni 20 hektarów. Było to możliwe dzięki powstaniu w 1919 r. specjalnego komitetu kierowanego przez: Księżną D’Estissac, J.E. Tissier - ówczesnego biskupa Châlons i marszałka Focha.

Prace zostały sfinansowane z darów ludzi, a także ze specjalnych subskrypcji zainicjowanych przez J. E. Tissier, który w tym celu objechał całą Francję i Belgię zbierając niezbędne fundusze.

Projekt Kaplicy należy do M. Marcel, a jego realizacji dokonał architekt Closson, który współpracował także przy powstawaniu pierwszych planów.

…

Monumentalne schody prowadzą na plac, z którego mamy dostęp do krypty będącej tylko podstawą Kaplicy. Krypta upamiętnia żołnierzy poległych za Francję. Żałobny charakter nadaje temu miejscu architektura faworyzująca światło i cień, co daje wrażenie zmagania się siły i zadumy. Atmosfery zamyślenia i modlitwy dodają imiona poległych żołnierzy wypisane na białym kamieniu krypty.

Natomiast Kaplica górna cała jest pełna światła i chwały dzięki monumentalnym witrażom. W przeciwieństwie do krypty, tutaj czci się zwycięstwo. Witraż usytuaowany w sercu Kaplicy zwraca z pewnością największą uwagę gości. Przedstawia on Chrystusa zmartwychwstałego – przykład i wzór każdego zwycięstwa nad złem, nad grzechem, zwycięstwa pokoju nad wojną.

Dziedziniec położony z boku Kaplicy łączy się z kostnicą (ossuaire), gdzie spoczywają szczątki 1500 żołnierzy wszystkich narodowości, z których tylko jedenastu można było zidentyfikować. Od 1993, każdego roku 11 listopada, w dzien upamiętniający koniec wojny, wyższy oficer delegowany z ministerstwa składa tu wieniec kwiatów w imieniu Prezydenta Republiki.

Wreszcie latarnia poległych oświetla pola bitew położone w Dolinie Marny. Wiele z tych chwalebnych miejsc jest widocznych z wierzy Kaplicy, która sięga 117 m. powyżej Marny.

Sala pamiątek

W środku Kaplicy górnej znajduje się wystawa ciągła pokazująca zniszczenia, jakim uległo Dormans i okolice na skutek dwóch bitew nad Marną.

Retour à la :

Page d'accueil

Ou aux :

Autres résumés